Tủ đông ni tơ lỏng cho sầu riêng – Giữ trọn hương vị, cấp đông siêu tốc
1. Vì sao sầu riêng cần cấp đông bằng ni tơ lỏng?
Sầu riêng là loại trái cây có kết cấu cơm mềm, giàu độ ẩm và hương thơm đặc trưng. Khi cấp đông chậm bằng phương pháp thông thường, nước trong mô tế bào kết tinh thành tinh thể băng lớn, phá vỡ cấu trúc tế bào, dẫn đến:
-
Mất màu sắc tự nhiên (vàng sẫm, xỉn màu),
-
Mùi thơm bị biến đổi do oxy hóa,
-
Kết cấu cơm bị bở, tách nước khi rã đông.
Cấp đông bằng ni tơ lỏng (N₂) giúp trái sầu riêng đông siêu nhanh, hạn chế tối đa hiện tượng phá vỡ mô tế bào, giữ nguyên hương – sắc – vị và giảm thiểu hao hụt khối lượng xuống dưới 2%.
2. Cấu tạo chi tiết của tủ đông ni tơ lỏng cho sầu riêng
Một hệ thống tủ đông N₂ công nghiệp chuyên dụng cho sầu riêng thường bao gồm các thành phần chính:
| Thành phần | Chức năng |
| Vỏ tủ đông ni tơ lỏng | Sử dụng lõi cách nhiệt panel PIR. Khoang kín giữ môi trường lạnh sâu, bằng inox 304/316 chống ăn mòn. |
| Hệ thống phun N₂ | Vòi phun áp suất cao (cryogenic spray nozzle), tạo dạng hạt sương N₂ cực mịn phủ đều bề mặt. |
| Cảm biến nhiệt độ lõi | Giám sát nhiệt độ lõi sản phẩm, đảm bảo đạt -18 đến -40°C. Có thể bỏ qua kiểm soát nhiệt độ bằng việc vận hành theo kinh nghiệm thời gian. |
| Tủ điều khiển PLC/HMI | Lập trình chu trình cấp đông, điều chỉnh lưu lượng N₂, nhiệt độ, cảnh báo an toàn. |
| Bình chứa ni tơ lỏng (Dewar tank) | Cung cấp ni tơ lỏng ổn định, có van giảm áp, đồng hồ áp suất và van an toàn. |
| Hệ thống thu hồi khí ni tơ (option thêm) | Tận dụng hơi lạnh từ hơi N₂ bốc hơi để tiết kiệm năng lượng. Hệ thống thu hồi giá cao có thể gấp nhiều lần tủ đông, nên việc đầu tư hệ thống thu hồi ni tơ là một bài toán đầu tư nan giải |
Ngoài ra, hệ thống có thể tích hợp IoT, SCADA, hoặc kiểm soát lưu lượng thông minh để tiết kiệm nitơ N₂ và nâng cao tự động hóa.
3. Nguyên lý hoạt động và tốc độ cấp đông
-
Nguyên lý: Khi ni tơ lỏng ở -196°C tiếp xúc với bề mặt sầu riêng (25°C ~ 30°C), hiện tượng trao đổi nhiệt mạnh xảy ra, làm bề mặt sản phẩm được phủ lớp băng tức thì, sau đó nhiệt từ lõi tiếp tục truyền ra ngoài và được dòng khí ni tơ nhận nhiệt sau đó thải ra ngoài.
-
Tốc độ cấp đông:
-
Thời gian đạt -18°C: chỉ 2–4 phút.
-
Thời gian đạt -40°C: 5–7 phút tùy khối lượng múi sầu.
-
Nhiệt độ lõi được duy trì đồng đều nhờ hệ thống cảm biến nhiều điểm và điều chỉnh lưu lượng ni tơ theo feedback loop.
-
4. Lượng tiêu hao ni tơ N₂ – Tối ưu ra sao?
-
Trung bình: 1.3–1.6 lít N₂/kg cơm sầu riêng (dạng múi đóng khay). Thông số chạy thực tế con số chúng tôi nhận được có thể 1 kí sầu riêng sẽ hao khoảng 1 kí ni tơ đối với việc cấp đông múi sầu riêng.
-
Có thể tối ưu xuống 1 kg ni tơ/kg sầu riêng nếu:
-
Bố trí vòi phun đều, tránh lãng phí ni tơ.
-
Sản phẩm được làm lạnh sơ bộ trước khi đưa vào tủ.
-
Chi phí tiêu hao N₂: từ 5.000 – 8.000 VNĐ/kg thành phẩm tùy giá N₂ và thiết kế tủ.
![Hình ảnh sầu riêng sau khi được cấp đông]()
HÌNH ẢNH TRÁI SẦU RIÊNG ĐƯỢC CẤP ĐÔNG BẰNG TỦ ĐÔNG NI TƠ LỎNG
5. So sánh với tủ cấp đông IQF truyền thống
| Tiêu chí | Ni tơ lỏng (N₂) | IQF truyền thống |
| Thời gian cấp đông | 3–7 phút | 45–90 phút |
| Màu sắc sản phẩm sau rã đông | Tươi vàng tự nhiên | Dễ xỉn, mất màu |
| Kết cấu cơm | Giữ nguyên, không tách nước | Bị bở, nát mô |
| Tỉ lệ hao hụt | <2% | 5–10% |
| Mùi vị | Gần như giữ nguyên | Giảm nhẹ |
| Năng suất/m2 | Cao hơn 1.5–2 lần | Trung bình |
6. Lợi ích cho doanh nghiệp chế biến sầu riêng xuất khẩu
-
Tăng năng suất chế biến với thiết kế ghép modul tủ đông ni tơ lỏng 750kg/mẻ
-
Giảm tỉ lệ trả hàng do giữ được cảm quan tốt sau rã đông.
-
Đạt chuẩn xuất khẩu cao cấp (FDA, HACCP, ISO 22000). Cấp đông bằng tủ đông ni tơ giảm được rủi ro vi sinh hoặc rủi ro rò rỉ môi chất như phương pháp cấp đông truyền thống sử dụng môi chất Freon và NH3.
-
Tối ưu không gian nhà máy do hệ thống đơn giản hơn IQF và tủ đông gió hoặc hầm đông gió.
-
Tăng giá trị xuất khẩu: sầu đông lạnh giữ chất lượng gần như hàng tươi.
-
Vỏ thiết bị được làm từ inox 304 hoặc 316 - đạt chuẩn FDA CFR 21, EU 1935/2004, LFGB. Vật liệu cấu thành tủ (buồng đông, khay, băng tải) không thôi nhiễm, dễ vệ sinh, phù hợp ngành thực phẩm.
- Thiết bị điều khiển đủ điều kiện về tiêu chuẩn CE Marking, UL Listed, IEC 60204-1.
Kết luận
Tủ đông ni tơ lỏng không chỉ là công nghệ mới, mà là một giải pháp chiến lược cho các doanh nghiệp muốn nâng cao giá trị sầu riêng xuất khẩu. Nhờ tốc độ đông vượt trội, chất lượng thành phẩm cao và khả năng tích hợp tự động hóa, đây là hướng đầu tư phù hợp với xu thế chế biến hiện đại.
Liên hệ ngay để được tư vấn kỹ thuật
Bạn đang cân nhắc đầu tư tủ đông ni tơ cho nhà máy chế biến sầu riêng?
Liên hệ chuyên gia kỹ thuật của chúng tôi để được tư vấn giải pháp phù hợp với công suất, mặt bằng và nhu cầu xuất khẩu cụ thể của bạn.
Hotline: 0901 415 425 - Phòng kinh doanh
Các sản phẩm tiêu biểu của chúng tôi:
Các dự án tiêu biểu:
